Często jest tak, że wspólnicy spółek mają żony lub mężów. Posiadają z nimi wspólną kasę, domy i samochody. Wydaje się normalna rzecz! Ale czy zdajesz sobie sprawę z tego, że udziały w „Twojej spółce z o.o.” też mogą być wspólne z małżonkiem?
Poniżej przedstawię problematykę związaną ze współwłasnością udziałów w spółce z o.o. Opiszę też losy tych udziałów na wypadek rozwodu wspólnika i podziału majątku pomiędzy niego (nią) i jego (jej) małżonka oraz kwestie dotyczące wyłączenia małżonka od udziału w spółce z o.o.
Udziały w spółce z o.o. a wspólność majątkowa małżonków
Wyobraźmy sobie, że jeden z małżonków jest wspólnikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. W formie tej spółki prowadzi swój biznes i tak zarabia na życie. Załóżmy, że drugi z małżonków w ogóle nie jest zainteresowany aktywnością zawodową męża lub żony. Ma swoją pracę np. na etacie w szkole, banku lub warsztacie samochodowym.
W praktyce i w obrocie gospodarczym przyjmuje się, że jeśli objęcia lub nabycia udziałów dokonał tylko jeden z małżonków tylko on (ona) będzie traktowany jako wspólnik spółki.
Można zatem odnieść mylne wrażenie, że skoro wspólnikiem w spółce z o.o. zgodnie z jej umową lub odpisem z Krajowego Rejestru Sądowego jest tylko jeden z małżonków, to tylko on ma prawo do tego udziału (jest jego właścicielem).
W praktyce i w obrocie gospodarczym przyjmuje się, że jeśli objęcia lub nabycia udziałów dokonał tylko jeden z małżonków tylko on (ona) będzie traktowany jako wspólnik spółki.
Trzeba pamiętać o tym, że zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym jest inaczej jeśli:
- małżonków łączy ustawowa wspólność majątkowa (tj. nie zawarli oni umowy majątkowej małżeńskiej – intercyzy – ustalającej rozdzielność majątkową),
- udziały zostały nabyte w trakcie trwania małżeństwa,
- udziały nabyto ze środków pochodzących z majątku wspólnego małżonków.
W powyższej sytuacji udziały w spółce z o.o. stanowią wspólną własność obojga małżonków.
Przy czym wyjątkowość współwłasności przy wspólności ustawowej polega na tym, że każdy z małżonków ma całość danego składnika majątkowego (tu udziału), tj. 100% i nie jest to układ 50:50.
Oczywiście warto zadbać o to, aby fakt, że udziały są przedmiotem wspólności majątkowej małżeńskiej, został odnotowany w księdze udziałów prowadzonej przez zarząd spółki. Pozwoli to uniknąć zaskoczeń i nieporozumień w przyszłości.
Rozwód i podział majątku małżeńskiego a udziały w spółce z o.o.
Gdy dochodzi do rozwodu jednego ze wspólników, tematyka współwłasności małżeńskiej udziałów staje się bardzo żywa. Jak wiadomo, po rozwodzie na pewno kiedyś nadejdzie czas na podział majątku. Trzeba będzie określić – co twoje, co moje, co jeszcze nasze i jak to podzielić?
Jak już ustaliliśmy, udziały należące do wspólnika spółki mającego z żoną (lub mężem) wspólność majątkową są co do zasady wspólne. Po rozwodzie wspólnika, na etapie podziału majątku udziały mogą być rozdzielone między byłych małżonków. Zatem może się zdarzyć tak, że przypadną dotychczasowemu wspólnikowi, ale równie dobrze może je otrzymać na mocy orzeczenia sądu małżonek, który nigdy nie był wspólnikiem spółki. Oznacza to, że poza wolą, zgodą i życzeniem pozostałych wspólników do spółki może wkroczyć zupełnie nowa osoba – były małżonek dotychczasowego wspólnika.
Może się zdarzyć tak, że udziały przypadną dotychczasowemu wspólnikowi, ale równie dobrze może je otrzymać na mocy orzeczenia sądu małżonek, który nigdy nie był wspólnikiem spółki.
Jak uniknąć wstąpienia małżonka do spółki z o.o.
Mechanizmem, który może uchronić spółkę przed opisanym powyżej obrotem wydarzeń jest wprowadzenie do jej umowy wyłączenia wstąpienia małżonka wspólnika do spółki z o.o.
Jeśli planujesz założenie spółki z o.o. i chcesz zabezpieczyć swoją spółkę przed skutkami rozwodu wspólnika, należałoby wyłączyć małżonka swojego i swoich wspólników od udziału w spółce. Warto pomyśleć o tym wcześniej i zaprojektować odpowiednie postanowienie już na samym początku – przy tworzeniu umowy. Oczywiście jeśli takiego postanowienia brakuje w umowie spółki, w której jesteś wspólnikiem, zawsze można je wprowadzić w przyszłości, na mocy uchwały zgromadzenia wspólników zmieniającej umowę spółki.
Umów się na poradę prawną
Opowiedz nam o swoim problemie, uzyskaj odpowiedzi na pytania i dowiedz się jakie działania podjąć.
Jeśli planujesz założyć spółkę, w tym miejscu jest mój poradnik o 10 rzeczach, które powinny się znaleźć w umowie spółki z o.o.
Pamiętaj, że wprowadzenie do umowy spółki postanowienia wyłączającego wstąpienie do spółki małżonka wspólnika nie spowoduje, że udziały te zostaną wyłączone z majątku wspólnego małżonków.
Pamiętaj, że wprowadzenie do umowy spółki postanowienia wyłączającego wstąpienie do spółki małżonka wspólnika nie spowoduje, że udziały te zostaną wyłączone z majątku wspólnego małżonków.
W wypadku rozwodu i podziału majątku, wspólnik będzie musiał spłacić swojego byłego małżonka. Co do zasady będzie to kwota odpowiadająca połowie wartości rynkowej posiadanych udziałów.
