Wiele osób, które noszą się z zamiarem rozwiedzenia zapewne zastanawia się, kiedy można zacząć procedurę sądową i złożyć pozew o rozwód. Czy prawo przewiduje w tym zakresie jakieś wymagania lub terminy? Kiedy można mówić o rozpadzie małżeństwa, który warunkuje możliwość uzyskania rozwodu?
Po jakim czasie można złożyć pozew o rozwód?
Warunkiem orzeczenia rozwodu jest wystąpienie trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Oznacza to, że pomiędzy mężem i żoną ustały wszystkie więzi tworzące małżeństwo, tj. duchowa, fizyczna oraz gospodarcza (rozkład zupełny). Dodatkowo stan zupełnego rozkładu powinien istnieć już na tyle długo, że sąd orzekający rozwód nabierze przekonania, że nie ma już możliwości naprawy relacji małżeńskiej (rozkład trwały).
Nie bez znaczenia w tym względzie jest czas. Dla przykładu, jeśli od rozstania minęło zaledwie kilka tygodni, może się okazać, że okres ten jest zbyt krótki, aby mówić o rozpadzie małżeństwa, a kryzys powstały między żoną i mężem jest chwilowy. Czasem może się wydawać, że nastąpił zupełny rozkład pożycia, np. przez zdradę, jednak okoliczności danej sprawy wskazują, iż istnieją widoki na to, aby niewierność została wybaczona i małżonkowie nadal wspólnie tworzyli rodzinę. Oczywiście w życiu zdarzają się też przypadki drastyczne, w których od razu dochodzi do przekreślenia możliwości dalszego wspólnego funkcjonowania jako małżeństwo.
Nie ma przepisu prawa, który stanowiłby jak długo musi istnieć zupełny rozkład pożycia, aby mówić o jego trwałości. Jedynie średnio przyjmuje się, że są to minimum 3 miesiące. Dopiero, gdy rozkład pożycia jest trwały można złożyć pozew o rozwód.
Nie ma przepisu prawa, który stanowiłby jak długo musi istnieć zupełny rozkład pożycia, aby mówić o jego trwałości.
Należy pamiętać o tym, że każda sprawa jest inna i wymaga indywidualnego podejścia oraz oceny, także przez sąd.
Więź duchowa, fizyczna i gospodarcza
Na małżeństwo składają się 3 więzi łączące kobietę i mężczyznę – duchowa, fizyczna i gospodarcza. Tak długo, jak one istnieją, nie można mówić o zupełnym rozkładzie pożycia małżeńskiego.
Więź duchowa oznacza uczucia łączące małżonków. Więź fizyczna to utrzymywanie przez żonę i męża wzajemnych kontaktów seksualnych. Więź gospodarcza to przede wszystkim wspólne prowadzenie gospodarstwa domowego, wspólne jedzenie posiłków, sprzątanie, pranie, dbanie o dom i gotowanie dla drugiej osoby.
Dodatkowo, aby mówić o ustaniu więzi małżeńskich, mąż i żona nie powinni już spędzać razem czasu wolnego w domu, jak i poza nim.
Umów się na poradę prawną
Opowiedz nam o swoim problemie, uzyskaj odpowiedzi na pytania i dowiedz się jakie działania podjąć.
Polskie postępowanie rozwodowe jest nastawione na ochronę trwałości małżeństwa, dlatego sąd na rozprawie zawsze szczegółowo ustala, czy wyżej opisane więzi ustały. W tym celu zadaje rozwodzącym się małżonkom pytania mające to zweryfikować, np.:
- Czy kocha Pan/Pani żonę/męża?
- Kiedy ostatni raz Państwo współżyli?
- Czy dzielą Państwo sypialnię?
- Czy spędzają Państwo razem czas?
- Czy wspólnie Państwo jedzą posiłki?
- Czy spędzacie czas z dziećmi razem czy każde osobno?
Jeśli małżonków łączy jeszcze któraś z wyżej wymienionych więzi, sąd nie udzieli rozwodu. Jednak w sytuacji, gdy w małżeństwie nie ma już więzi duchowej i fizycznej, ale pozostały niektóre elementy więzi gospodarczej, spowodowane np. wspólnym zamieszkiwaniem, rozkład pożycia można traktować jako zupełny.
Ważne jest też to, aby odpowiednio przygotować się do rozwodu i rozwieść się w miarę szybko bez zbędnego przedłużania sprawy.
Jak udowodnić brak pożycia małżeńskiego
Przygotowując się do sprawy rozwodowej, trzeba zebrać i przedstawić argumenty do rozwodu. Sąd rozwodowy zbada czy faktycznie nie jesteście już razem i czy wasz związek jest już tylko fikcją. Do każdej sprawy trzeba podejść indywidualnie i wykazać brak pożycia małżeńskiego.
Dla przykładu, jeśli jesteś z mężem w separacji od ponad 6 miesięcy i nie mieszkacie razem z małżonkiem, do tego nie utrzymujecie stosunków seksualnych i nie darzycie się uczuciem, to można wówczas stwierdzić, że nie ma pożycia małżeńskiego. Należy pamiętać, że brak pożycia nie oznacza, że strony w ogóle nie komunikowały się lub nie widywały się. Czasami takiego kontaktu nie da się uniknąć np. ze względu na wspólne dzieci lub wspólnie prowadzony biznes.
Co wskazuje na brak pożycia małżeńskiego?
- wyprowadzenie się jednego z małżonków,
- problemy z komunikacją, które uniemożliwiają wspólne funkcjonowanie,
- brak wspólnego spędzania czasu,
- jadanie posiłków osobno,
- sypianie w osobnych łóżkach,
- założenie odrębnego konta bankowego,
- nieokazywanie sobie uczuć.
Dobro dzieci a rozwód
Sąd nie orzeknie rozwodu, jeśli wskutek rozstania rodziców miałoby ucierpieć dobro małoletnich dzieci małżonków. Sąd bada tę okoliczność przesłuchując świadków wskazanych przez strony lub wysyłając kuratora rodzinnego, ale może też zlecić badanie przez Opiniodawczy Zespół Specjalistów Sądowych.
Sąd nie orzeknie rozwodu, jeśli wskutek rozstania rodziców miałoby ucierpieć dobro małoletnich dzieci małżonków.
Małoletnie dzieci nie mogą być zaskoczone rozwodem swoich rodziców, trzeba je poinformować o zmianach w rodzinie i na nie przygotować. Jeśli w toku postępowania dowodowego okaże się, że rozwód rodziców nie wpłynie negatywnie na dzieci i oswoiły się one z nową sytuację życiową, sąd wyda wyrok rozwiązujący małżeństwo.
Obecnie sądy najczęściej ustalają kondycję dzieci w sytuacji okołorozwodowej przy pomocy kuratora sądowego. Kurator na zlecenie sądu odwiedza rodzica i dziecko w ich miejscu zamieszkania. Wizyta taka może odbyć się w ustalonym z kuratorem terminie lub może być niezapowiedziana. Jeśli wiek i stopień rozwoju dziecka na to pozwala, kurator może przeprowadzić z dzieckiem rozmowę na osobności i wypytać o aktualną sytuację w domu i w kontaktach z obojgiem rodziców. W ten sposób można też ustalić czy dziecko wie o rozwodzie, rozumie czym jest rozwód i jak się do tej sytuacji zaadaptowało.
